Ruim 40 jaar later blijkt gelauwerde schrijver toch echt een pedofiel
Frankrijk
Gabriel Matzneff beschreef in de jaren 70 openlijk zijn liefde voor
pubers. Vier decennia later stapt een slachtoffer naar voren die en
passant de hypocrisie van de Franse literaire elite fileert.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/01/data53816059-782626.jpg)
Het is niet dat niemand ervan wist. De afgelopen veertig jaar
schreeuwde de Franse schrijver Gabriel Matzneff (83) zijn liefde voor
kinderen, wat hij noemde zijn „idee-fixe”, van de daken. In 1974
beschreef hij in Les moins de seize ans, gepubliceerd door het
chique Franse uitgevershuis Gallimard uitvoerig hoe in zijn ogen jongens
en meisjes tussen de tien en zestien jaar „hun sterkste affectieve en
seksuele driften” beleven. En bij de ontdekking daarvan mochten
volwassenen best een handje helpen.
„Ik zeg u, er zijn heel veel andere manieren om een kind te verpesten dan ermee te slapen”, verdedigde Matzneff zichzelf in een fragment uit een tv-interview uit 1975 dat deze week op Twitter rondging. Zo’n vurig pleidooi voor pedofilie leverde hem in die jaren hooguit besmuikt en verbaasd gegrinnik op.
Gegrinnik dat pas afgelopen week verstomde na een explosieve publicatie van één van Matzneffs slachtoffers. In haar begin januari verschenen le Consentement (de Toestemming), beschrijft Vanessa Springora hoe zij als 14-jarige werd verleid door de toen 50-jarige Matzneff – die zij aanduidt als G. Ze vertelt dat zij weliswaar verliefd was, maar dat de liefdesrelatie met de man die zich „als roofdier” gedroeg, haar levenslang traumatiseerde.
De publicatie heeft de Franse literaire wereld en politiek in een ongemakkelijke positie gebracht. Uitgeverij Gallimard verklaarde vorige week het werk van Matzneff niet langer te promoten en Les moins de seize ans en recenter werk terug te trekken. „Het lijden dat mevrouw Springora uitdrukt in haar boek rechtvaardigt deze uitzonderlijke maatregel”, aldus een persbericht.
Andere uitgeverijen volgden deze week Gallimards voorbeeld. Een etmaal na publicatie van Springora’s boek opende het parket in Parijs een onderzoek naar Matzneffs contacten met minderjarigen. Openbaar aanklager Rémy Heitz zei al zijn slachtoffers „in Frankrijk of in het buitenland” te willen horen. De Franse cultuurminister Frank Riester sprak zijn steun uit aan de slachtoffers en zei een schrijverstoelage aan Matzneff te willen stopzetten. Le Parisien schreef donderdag dat de politie op het kantoor van Gallimard manuscripten en teksten in beslag heeft genomen. De uitgeverij ontkent.
Het schandaal toont hoe in Frankrijk hedendaagse debatten over pedofilie, verkrachting en #MeToo ook vijftig jaar na dato nog botsen op de libertijnse moraal van de revolutie van 1968. In een tijd waarin MeToo-rechtszaken wereldwijd de discussie over seks en hiërarchie hebben aangezwengeld, loopt Frankrijk nog altijd hopeloos achter. Een achterstand die op juridisch vlak doorwerkt. Want hoewel seks met kinderen onder de 15 bij wet is verboden, wordt die niet automatisch als verkrachting beschouwd. In Frankrijk moeten óók minderjarigen bewijzen dat er in geval van seksuele handelingen sprake was van ‘geweld, dwang of een verrassingseffect’ door de dader. De afgelopen jaren brachten verschillende schandalen debat op gang over de tekortschietende juridische bescherming van minderjarigen.
En Gabriel Matzneff? De auteur die in het verleden grapte dat hij gewoon populair is onder de jeugd en „dwaze, hysterische” vrouwen niet belieft, is diep verontwaardigd over de „onrechtvaardige aanval”, zo liet hij eind december weten in L’Express. Hij dreigde liefdesverklaringen te zullen publiceren die Springora hem als meisje stuurde. Haar boek zei hij niet te willen lezen. „Het zou mij te veel pijn doen”.
„Ik zeg u, er zijn heel veel andere manieren om een kind te verpesten dan ermee te slapen”, verdedigde Matzneff zichzelf in een fragment uit een tv-interview uit 1975 dat deze week op Twitter rondging. Zo’n vurig pleidooi voor pedofilie leverde hem in die jaren hooguit besmuikt en verbaasd gegrinnik op.
Gegrinnik dat pas afgelopen week verstomde na een explosieve publicatie van één van Matzneffs slachtoffers. In haar begin januari verschenen le Consentement (de Toestemming), beschrijft Vanessa Springora hoe zij als 14-jarige werd verleid door de toen 50-jarige Matzneff – die zij aanduidt als G. Ze vertelt dat zij weliswaar verliefd was, maar dat de liefdesrelatie met de man die zich „als roofdier” gedroeg, haar levenslang traumatiseerde.
Gefileerd
In haar boek fileert de nu 48-jarige Springora, zelf directeur van de vooraanstaande Franse uitgeverij Julliard, niet alleen Matzneffs manipulaties, ook de hypocrisie van de Franse literaire elite. Die verdedigde zijn pedofiele escapades decennialang als een vorm van ‘seksuele bevrijding’.De publicatie heeft de Franse literaire wereld en politiek in een ongemakkelijke positie gebracht. Uitgeverij Gallimard verklaarde vorige week het werk van Matzneff niet langer te promoten en Les moins de seize ans en recenter werk terug te trekken. „Het lijden dat mevrouw Springora uitdrukt in haar boek rechtvaardigt deze uitzonderlijke maatregel”, aldus een persbericht.
Andere uitgeverijen volgden deze week Gallimards voorbeeld. Een etmaal na publicatie van Springora’s boek opende het parket in Parijs een onderzoek naar Matzneffs contacten met minderjarigen. Openbaar aanklager Rémy Heitz zei al zijn slachtoffers „in Frankrijk of in het buitenland” te willen horen. De Franse cultuurminister Frank Riester sprak zijn steun uit aan de slachtoffers en zei een schrijverstoelage aan Matzneff te willen stopzetten. Le Parisien schreef donderdag dat de politie op het kantoor van Gallimard manuscripten en teksten in beslag heeft genomen. De uitgeverij ontkent.
Petitie steunde seks met pubers
De kwestie beheerst de Franse media maar ligt ook daar ongemakkelijk. Matzneff, die voor zijn oeuvre talloze onderscheidingen ontving waaronder in 2013 de belangrijke Prix Renaudot, kreeg vanaf de jaren 70 alle gelegenheid zijn ideeën te ventileren. In 1977 publiceerden Le Monde en Libération een door Matzneff opgestelde petitie ter verdediging van seks met kinderen, die werd ondertekend door literaire grootheden als Simone de Beauvoir, Jean-Paul Sartre en Bernard Kouchner. „Het was indertijd geen probleem, dat is het later pas geworden”, reageerde schrijver en petitie-ondertekenaar Philippe Sollers vorige week in Libération, dat zich genoodzaakt zag een artikel vol zelfonderzoek te publiceren. Hij zegt de petitie indertijd „ongelezen” te hebben getekend.Het schandaal toont hoe in Frankrijk hedendaagse debatten over pedofilie, verkrachting en #MeToo ook vijftig jaar na dato nog botsen op de libertijnse moraal van de revolutie van 1968. In een tijd waarin MeToo-rechtszaken wereldwijd de discussie over seks en hiërarchie hebben aangezwengeld, loopt Frankrijk nog altijd hopeloos achter. Een achterstand die op juridisch vlak doorwerkt. Want hoewel seks met kinderen onder de 15 bij wet is verboden, wordt die niet automatisch als verkrachting beschouwd. In Frankrijk moeten óók minderjarigen bewijzen dat er in geval van seksuele handelingen sprake was van ‘geweld, dwang of een verrassingseffect’ door de dader. De afgelopen jaren brachten verschillende schandalen debat op gang over de tekortschietende juridische bescherming van minderjarigen.
Macron lost beloften niet in
In 2017 verkrachtte een 28-jarige man een 11-jarig meisje, maar werd slechts veroordeeld voor het toebrengen van ‘seksuele schade’, omdat hij haar volgens het strafrechtelijk onderzoek niet in haar vrijheid had beperkt. Van beloftes van president Emmanuel Macron tot aanscherping van de wet is nog weinig terecht gekomen. Een wetsvoorstel om seks met ‘15-minners’ te criminaliseren „indien de dader de leeftijd van het slachtoffer had kunnen weten” werd door de Franse Raad van State van tafel geveegd, omdat het de veronderstelling van onschuld in gevaar zou brengen.En Gabriel Matzneff? De auteur die in het verleden grapte dat hij gewoon populair is onder de jeugd en „dwaze, hysterische” vrouwen niet belieft, is diep verontwaardigd over de „onrechtvaardige aanval”, zo liet hij eind december weten in L’Express. Hij dreigde liefdesverklaringen te zullen publiceren die Springora hem als meisje stuurde. Haar boek zei hij niet te willen lezen. „Het zou mij te veel pijn doen”.
Een versie van
dit artikel
verscheen ook in
NRC Handelsblad
van 11 januari 2020
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/01/10/ruim-40-jaar-later-blijkt-gelauwerde-schrijver-toch-echt-een-pedofiel-a3986431
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
